Gezondheidsgidsen of Community Health Workers
Gezondheidsgidsen zijn vrijwilligers die de brug leggen tussen kwetsbare groepen en de eerstelijnsgezondheids- en welzijnszorg.Daarnaast versterken gezondheidsgidsen of Community Health Workers de gezondheidsvaardigheden van mensen. Dat doen ze vanuit hun eigen achtergrond, ervaring en de vertrouwensband die ze opbouwen.
Het project
Gezondheidsgidsen verlagen drempels
Stad Gent werkt dag in dag uit aan een sterker armoede- en gezondheidsbeleid. We zetten in op het verlagen van drempels naar welzijn en gezondheid voor kwetsbare doelgroepen.
Het project Gezondheidsgidsen speelt in op signalen uit het Gentse gezondheids- en welzijnsveld. Eerstelijnshulpverleners wezen onder meer op de hardnekkige ongelijkheid in het gebruik van gezondheidszorg, vaak als gevolg van sociale verschillen.
Binnen het project onderzoeken we hoe gezondheidsgidsen een brug kunnen slaan tussen kwetsbare groepen in onze stad en de bestaande welzijns- en gezondheidszorg. We willen de kwetsbare burger versterken zodat hij/zij zelf beter de weg vindt naar hulp, de juiste vragen kan stellen en gezondere keuzes kan maken.
Wat willen we bereiken?
- Toegang tot gezondheidszorg verbeteren
- Kwetsbare groepen ondersteunen in het gebruik van gezondheidszorg
- Gezondheidsvaardigheden en een gezonde levensstijl promoten
- Ongelijkheid en structurele toegankelijkheidsproblemen binnen de gezondheidszorg signaleren
Hoe gaan we te werk?
Via een korte opleiding reiken we vrijwilligers tools en vaardigheden aan om als gezondheidsgids aan de slag te kunnen gaan. De gezondheidsgids ondertekent een afsprakennota met een deontologische code. Elke maand kunnen ze deelnemen aan een intervisie, een bijeenkomst om ideeën uit te wisselen en vragen te stellen.
De gezondheidsgidsen zijn vrijwilligers die vanuit hun achtergrond of ervaring meer voeling hebben met de problemen van mensen in de doelgroep. Of ze kennen het welzijns- en gezondheidszorgsysteem goed door hun werkervaring of opleiding.
Taken van gezondheidsgidsen
De gezondheidsgidsen of Community Health Workers kunnen heel wat taken opnemen.
De gezondheidsgids neemt geen taken over van een professional zoals een maatschappelijk werker of gezondheidswerker (arts, gezondheidspromotor,…). Wel neemt hij of zij een ondersteunende rol op, aanvullend op het takenpakket van de professionals.
Toeleiden en begeleiden van mensen naar eerstelijns gezondheids- en welzijnszorg én het laagdrempelig leefstijlaanbod.
- Zorg- en welzijnsinstellingen: ziekenhuis, wijkgezondheidscentrum, dokterspraktijk, tandarts, psycholoog, ziekenfonds, Kind en Gezin, OCMW, …
- Het individueel preventieaanbod: diëtisten, tabakologen, beweegcoaches mondhygiënisten en eerstelijnspsychologen.
- Het groepsgericht preventieaanbod: activiteiten ter versterking van de gezondheidsvaardigheden rond specifieke thema’s zoals beweegsessies, rookstopsessies, psycho-educatieve sessies, workshops gezonde voeding en mentale veerkracht, …
Ondersteuning bij kwetsbare groepen in gebruik van gezondheids- en welzijnszorg
Mensen herinneren aan de afspraken (via telefoontje of sms), verder opvolgen van de afspraken, het overzicht behouden,… Mensen thuis ophalen en samen het openbaar vervoer nemen, de weg tonen, informatie geven,… Uitleg geven over het gezondheidszorgsysteem (vb. verhoogde tegemoetkoming, derde betalersregeling,…) en gezondheidsdiensten (vb. wijkgezondheidscentrum, ziekenhuis, ziekenfonds, tandarts ,…) Mensen gerust stellen, vertrouwen geven, een luisterend oor bieden, een duwtje in de rug geven, … Helpen om het probleem van de hulpvrager uit te leggen in het Nederlands. Een huisbezoek brengen.
Ondersteuning bieden bij vereenzaming tijdens de Coronacrisis
Gezondheidsgidsen kunnen mensen voor een bepaalde tijd opvolgen adhv een telefoongesprek, wandeling of huis/stoepbezoek. Ze laten mensen hun verhaal vertellen (ventileren), bieden aanwezigheid en een luisteren oor. Een gezondheidsgids wekelijks inschakelen voor onbepaalde tijd is niet haalbaar. We opteren voor een 8 à 10 tal contacten verspreid over 2 tot 4 maanden (bv gedurende 4 weken, elke week een contact, daarna om de twee weken en nadien 1 keer per maand). We trachten nadien ook toe te leiden naar bestaande reguliere buddywerkingen.
Promoten gezondheidsgedrag
- Tijdens de begeleidingen proberen de gezondheidsgidsen de gezondheidsvaardigheden van mensen te verbeteren en hen zo sterker en weerbaarder te maken.
- Daarnaast is het bespreekbaar stellen van een aantal gezondheidsthema’s mogelijk: anticonceptie, psychische kwetsbaarheid, dementie, voeding, beweging, rookgedrag en kinderen, alcohol en druggebruik,…
Signaalfunctie
- De gezondheidsgidsen hebben een signaalfunctie en zijn aandachtig voor de hulpvraag en problemen.
- Zo signaleren de gezondheidsgidsen ongelijkheid en structurele toegankelijkheidsproblemen binnen de eerstelijnsgezondheids- en welzijnszorg, dit vanuit verhalen en frustratie maar ook uit eigen ervaring tijdens de begeleidingen (vb. lange wachtlijsten, toegankelijkheid van diensten, racisme en discriminatie, van het kastje naar de muur gestuurd worden, rechtenuitputting,…)
Detachering
- De gezondheidsgids kan ook 1 of meerdere halve dagen aanwezig zijn in de werking/wachtzaal van een organisatie om de bezoekers te leren kennen, te luisteren, vragen te beantwoorden en proactief aan de slag te gaan.
Beschikbare talen
De gezondheidsgidsen kunnen mensen helpen in volgende talen: Arabisch, Azerbeidzjaans, Dari, Duits, Engels, Frans, Italiaans, Hongaars, Nederlands, Oekraïens, Pashtu, Perzisch, Roemeens, Russisch, Spaans, Turks en Urdu.
Hoe doe je een aanvraag?
Ben je een hulp- of zorgverlener en wil je een gezondheidsgids aanvragen om jouw cliënt/patiënt te ondersteunen naar het zorg- en/of welzijnsaanbod? Doe dan nu een aanvraag via ons aanmeldsysteem: via het tabblad gezondheidsgids aanvragen.
Opgelet:
- Bespreek heel duidelijk met jouw cliënt/patiënt of hij/zij akkoord gaat met de aanvraag en laat jouw cliënt/patiënt
het Informed Consent ondertekenen (GDPR-wetgeving). - De gezondheidsgids mag geen personen vervoeren! Heeft jouw cliënt/patiënt een mobiliteitsprobleem, vraag dan zieken- of vrijwilligersvervoer aan.
Tips bij het invullen van het aanmeldformulier:
- Velden met een * = verplicht in te vullen
- Sommige personen spreken meerdere talen, geef dit ook aan. Zo heb je meer kans dat er een match gevonden wordt.
- Wil je dat jouw cliënt/patiënt thuis wordt opgepikt, geef zeker het adres in.
- Vul jouw gegevens als hulp of zorgverlener in zodat we jou op de hoogte kunnen stellen.
- Omschrijf zo duidelijk mogelijk jouw verwachtingen van de gezondheidsgids. Liggen er al afspraken vast, geef dan datum, uur en plaats door.
- Zijn er bijzonderheden zoals een psychologische aandoening, verslavingsproblematiek, fysieke beperking enzovoort, geeft dit kort weer. Zo vinden we de ideale gezondheidsgids voor jouw cliënt/patiënt.
- Klik op "Dossier aanmaken".
Opvolging
- De coördinator (contactgegevens onderaan) zoekt naar een match tussen de aanvraag en de gezondheidsgidsen:
- Als aanmelder wordt je via e-mail op de hoogte gebracht van welke gezondheidsgids wordt ingeschakeld voor jouw cliënt/patiënt.
- De gezondheidsgids schiet in actie en contacteert de cliënt/patiënt (of eerst de aanmelder, als dit gewenst is).
- Wens je tijdens of na de opdracht/begeleiding feedback, kan je dit vragen aan de gezondheidsgids of aan de coördinator.
- Wil je op voorhand een dossier bespreken, neem dan contact op met de coördinator.
Vragen over dit project of over de gezondheidsgidsen?
Stel ze aan de coördinator Lieve Vanoverschelde (Lieve.Vanoverschelde@stad.gent of 0471 55 29 16)
Dienst Regie Gezondheid en Zorg (Stad Gent)